Atulio kan vuleipi ahnin dihtu cu Coronavirus kong hi asi ko. Nizan bak in WHO- World Health Organization nih vulei pumpi tlangrai achuak mi – Pandemic- asi cang tiah an thanh ve. 2001 lio i US ram ralhrang nih an rak kah lio kha September Eleven (9/11) tiah amin an bunh i tutan vulei cung minung vialte ralpi nam in avun kan nam tu Coronavirus cu minung vialte kan ral asi cang tiah WHO nih an thanh ni March Eleven (3/11) hi vulei ralpi thawh ni ti awk in kan vulei pi nih ralrinnak tlang an au ve cang ko. Hi kong cu caan nih akalpi lai nain caan karlak ah ramkip ah iralring dih uh tiah an thanh. Nizan-tihni (March 10, 2020) ah Virus achuahnak Wuhan province ah Chinese President Xi Jinping ava kal i China ram cu hi zawtnak in adai lei kan panh cang tiah thawng an thanh, Airport an khar mi pawl an hun țhan hna pin ah company tete le umkalnak (public transport) zong an hun țhan thluah mah cang hna. China cu nihin tiang ah hi zawtnak hrik in minung 80,000 leng an zaw i 3000 leng an thi. Hi chung hmanh ah 70,000 tluk azawmi hna hi Hubei khuami, Wuhan province in hin an si ti asi. Khuaruah har asimi cu minung 3000 leng athi mi ah hin Hubei ahcun athimi hi 112 lawng an si ti asi fawn. Cun China ramri zong asi lomi Tuluk ram in meng 4699 ai hlatnak Italy ram tu ahcun virus akarh rang tuk caah rianțuannak hmun, sport tuahnak hmun le sianginn tiang in an khar dih i hi zawtnak hrik hi biatak tein buaipi an i timh lio asi.
Cun Europe ahcun Germany ramuktu Angela Merkel nih athanh ning ah arauh hlan ah Germany cu hi zawtnak hrik nih ram pumpi minung 70% bak a kan tlunh khawh mi asi tiah athanh. US zong an i buai pi taktak cang. Abik in New York state le Washington State hi azawmi an tambik hmuhnak asi. Ram sifak asimi Africa le China ramri he apeh mi Kawlram, Laos, Vietnam, Thailand ti bantuk tu ah hi tluk in an i buai pi fawn lo. Ram rum nih an i buai pi cem. Cucaah hi nih achuah pi khawh mi cu mah Coronavirus hi Asia nih nan chuah pimi asi ti in Western ram ah ummi Asia pawl hi Mirang nih huatnak/remlonak achuah pi khawh ngaimi asi. Cun US, Euope ram pawl ah Asia thil cawk atlawm deuh ngai lai, Asia restaurant zong rawl eitu an zor lai.
Vuleicung pumpi nikhat chung ah phaisa lutchuak nitin an leh thal mi (World Stock Market) hi $4 trillion peng asi ti asi i atu ah hin cu stock cu fak tak in atla. Capo biatak nawn in an chim țheomi cu; kum 75 aluan cang mi ahcun nuclear bom in minung le minung rak i thah asi nain cu hnu cun minung fimthiamnak țhancho dan arang tuk cang i thlapa cung zong ah minung an kai, computer an ser i cu chung ahcun vulei pumpi minung an kan khumh dih cang i kan vulei pi cu khuate pakhat (Global Village) ah an ser. Thiamsang pawl lawng nih rak tongh thammi Computerized Internet System cu mi zapi sin an thlah cang i sifak/mirum kan zapi in cu internet pehtlaihnak incun Facebook le social media kip ah kan i hmu, kan i chawn viar cang hna. Cucaah vulei ral hi mithmuh in an itu ti lai lo, mit hmuh loin in kan dawp oxygen thli chung hna ah hin ral an itu te lai an timi hi hman dawh hna alo pah ko rua ti awk in aum.
Zei si paoh ah ralring te in um kan hau. Biathlaam 6: 1-8 chung i rangtum pali acitmi nih an cazual pakhat hnu pakhat an phoih mi chung in alangmi ralrinnak chim chungnak vialte kha zumtu caah cun țih awk aum lo e tiah Pathian mi hman hna zong nin an rak phuan cia asi ko. Atulio cu Mirang nih Asia mui keng hi Coronavirus phurtu hmuh in hmuh i thleidannak faak achuah ter khawh. Cucaah ralring ding chim ka duh mi cu; 1. Dawr hme tete ah Label țhatein ai țial lomi eidin thil cawk i ralring hna usih. Mi bupi umnak, bar/nightclub/gym/sport stadium timi hmun kal asi khawh ahcun hrial deuh chung ko rih hna usih. 2. Ram thumnak ah um mi Asia ci thlak pawl paoh cu Asia miphun si lomi nih hi kong ah nekneih deuh in thleidannak kan ton sual zong ah lungsau i zuam hna usih. 3. April 15, 2020 hlan cu leng chuah le khual tlawn tuk rih lo ah ațha cem. 4. Hi kong ahcun thawngpang fiangfai lo/ chirhchan ngei lomi pawl rel hrim lo ah ațha fawn.
5. Hi bantuk zong hi phaisa kawlnak ah ahmang mi “Scam” phunphun an chuah lai caah pumpak nih nan ton mi țihnung asi ti nan ruah mi paoh cu na umbak pawng cozah rianțuannak zung ah theihter colh hna uh. Nanmah tein tuah hrim hlah uh. Mah hi zawtnak cu caan nih liam pi ding mi chikhat faruah thawh nih chuahter mi tilian bantuk asi caah alianh tuk lio ahcun pah chih lo paoh kha himnak țha bik cu asi ko.
Be the first to comment on "Kha rel hrimhrim ding. Thin phang tuk hlah uh, Nihin Coronavirus Kong Updates"